ڕێکاری باش بۆ دەستپێکردنی پەروەردەی ساوایان

دەستپێکردنی پەروەردەی ساوایان 

دەستپێکردنی پەروەردەی منداڵی سەرەتایی زۆر بیرکردنەوە لە دایکوباوک و منداڵدا دەوروژێنێت. قۆناغی سەرەتایی ڕەنگە نیگەرانی و تاوانباری و هەروەها وروژاندن و پێشبینیکردنی نوێی لەگەڵ بێت. مانەوەی منداڵ کاتێک لە دایکوباوکی جیا دەبێتەوە جێگەی نیگەرانییە و ژیانی ڕۆژانەی هەموو خێزانەکە پێویستی بە ڕێکخستنەوە هەیە. 

دەستپێکردنی چاودێری گۆڕانکاری زۆر لە ژیانی منداڵدا دەهێنێت. ئامانج لێی دروستکردنی پەیوەندییەکی کراوە و نهێنییە لە نێوان دایکوباوک و کارمەندەکانی پەروەردەی منداڵی سەرەتایی لە هەموو بابەتەکانی تایبەت بە منداڵ و گەشەکردنی. وەک هاوبەشی پەروەردەیی پێکەوە بناغەی گەشەکردن و فێربوونی هاوسەنگی منداڵ دروست دەکەین. باشە لە کەشێکی سەلامەت و گەرمدا گەشە بکات و فێربێت. دایکوباوک بەرپرسیارن لە پەروەردەکردنی منداڵەکەیان، پەروەردەی سەرەتای منداڵی بە باشترین شێوە پشتگیری لێدەکات.  

لەبیرت بێت کە پابەندین بە نهێنی لە هەموو بابەتەکانی تایبەت بە منداڵ و خێزان! 

گونجانی منداڵ لەگەڵ پەروەردەی سەرەتایی منداڵی 

منداڵەکە پێویستی بە نزیکەی شەش مانگە بۆ ئەوەی خۆی لەگەڵ چاودێریەکەدا بگونجێنێت. ڕەفتاری منداڵ هەم لە ماڵەوە و هەم لە پەروەردەی سەرەتایی منداڵیدا هاوسەنگ دەبێت. زۆرجار کاردانەوەی سۆزداری منداڵ لە ماڵەوە بەهێزترە وەک لە ناوەندی چاودێری، چونکە منداڵ لەو شوێنانەدا کاردانەوەی دەبێت کە هەست بە سەلامەتی دەکات. 

ئەو چاودێریەی کە بە باشی دەستی پێکردبوو، ڕەنگە دوای چەند مانگێک دووبارە قورس بێتەوە، چونکە هەندێک لە منداڵان وەڵامدانەوەیان دواکەوتووە. کاتێک منداڵێک بۆ یەکەمجار دەست بە خوێندنی سەرەتایی منداڵی یان گروپێکی نوێی منداڵان دەکات، ئەوە هەنگاوێکی گەورەیە بۆی. بەشداریکردن لە گروپێکی نوێ هەمیشە جێگەی سەرنجە، تەنانەت بۆ کەسێکی گەورەش. 

ڕەنگە منداڵەکە بەهۆی جیابوونەوە لە دایکوباوکیەوە دڵتەنگ بێت. لەگەڵ منداڵدا باشە بەو هەستەدا تێپەڕیت کە بیرت لێدەکرێت. لە ژیانی ڕۆژانەدا ڕەنگە ڕێگا هەبن بۆ یارمەتیدانی منداڵ بۆ ئەوەی لە ڕۆژی چاودێریکردندا دایکوباوکی لەبەرچاو بگرێت: یارییەکانی خەوتنی خۆیان، ئەو شتانەی تر کە ئاسایش دەهێنن، وێنەی دایکوباوک و هتد. 

گفتوگۆی سەرەتایی (بەزۆری پێش دەستپێکردنی چاودێریکردن) 

گفتوگۆی سەرەتایی لە نێوان دایکوباوک و کارمەند بەبێ منداڵەکە ئەنجام دەدرێت. لە گفتوگۆی سەرەتاییدا کارمەندەکە زانیاری لەسەر منداڵەکە و دایکوباوکەکە وەردەگرێت سەبارەت بە پەروەردەی منداڵی سەرەتایی. لە گفتوگۆکەدا دایکوباوک شتە گرنگەکان دەربارەی منداڵەکەیان دەگێڕنەوە، بۆ نموونە. منداڵەکە حەزی لە چییە، خووی خواردن و خەوتن، ڕیتمی ڕۆژانە، منداڵەکە چەندە یاریزانە و چۆن کاردانەوەی دەبێت بەرامبەر بە نائومێدیەکان. دەربارەی پەروەردەکردنی منداڵ و سنوور و خۆشەویستی و شتە ڕۆژانەکان، هیوای چیت هەیە لە هاوکاری نێوان خێزان و ناوەندی پەروەردەی منداڵی سەرەتایی. دایکوباوک بە تەواوی دەزانێت چۆن چاودێری منداڵەکەی بکات و پەروەردەی بکات.  

کارمەندێک باس لە داب و نەریت و پراکتیکەکانی ناوەندی چاودێری منداڵان یان چاودێری ڕۆژانەی خێزان دەکات. لە هەمان کاتدا لەسەر گواستنەوەی زانیاری سەبارەت بە بەرنامەی پێشووی پەروەردەی سەرەتایی منداڵەکە ڕێکدەکەوین، ئەگەر بەرنامەێک هەبێت. کاتێک دایکوباوکێک هەست بە متمانە دەکات بە چاودێری ڕۆژانەی منداڵەکەیان، ئەوا ئاسایش دەگەیەنن بە منداڵەکەیان. 

گرنگە منداڵ تا دەتوانێت هەست بە سەلامەتی بکات بۆ ئەوەی بتوانێت متمانەی بە گەورەکان هەبێت و بتوانێت بە ئارامی یاری بکات و مامەڵە بکات. منداڵی بچووک هەمیشە نازانێت باسی پێداویستییەکانی بکات. گونجانی منداڵ بە گفتوگۆی نێوان دایکوباوک و پیشەییەکانی پەروەردەی منداڵی سەرەتایی دەست پێدەکات. 

ماوەی ئاشنابوون 

کاتێک دایکوباوکێک هەست بە متمانە دەکات بە شوێنی چاودێری منداڵەکەی، ئەو هەستە بۆ منداڵەکەش دەگوازرێتەوە. گرنگە منداڵ تا دەتوانێت هەست بە سەلامەتی بکات بۆ ئەوەی بتوانێت متمانەی بە گەورەکان هەبێت و بتوانێت بە ئارامی یاری بکات و مامەڵە بکات. پێویستە لە سەرەتای چاودێریکردنەکەدا 
کاتێکی کافی دیاریبکرێت. منداڵ و دایکوباوکەکە بە ئاسوودەیی ژینگە و ڕۆتینەکان و منداڵانی ناو گروپەکە و کارمەندەکان دەناسن. 
​ خشتەی سەردانکردن لەگەڵ خێزانەکە ڕێکدەخرێت. 

پرۆسەی دەستپێکردنی چاودێری ڕۆژانە 

١ فۆڕمی بڕیاری چاودێری ڕۆژانە و فۆرمی ڕوونکردنەوەی داهات 

دایکوباوک/سەرپەرشتیار بڕیارێکی نووسراو سەبارەت بە شوێنی پەروەردەی منداڵی سەرەتایی لە ماڵەوە وەردەگرن، یان ئاگادارکردنەوەیەک لە تەلەفۆن و ئیمەیڵەوە کە بڕیارەکە دەتوانرێت بە شێوەی ئەلیکترۆنی لە خزمەتگوزاریی Suomi.fi بدۆزرێتەوە.  زانیاری داهاتی سەرپەرشتیارانی منداڵەکان دەتوانرێت لە تۆماری داهاتەوە سەیر بکرێت، ئەگەر سەرپەرشتیارەکان مۆڵەتیان بۆ ئەمە بدەن، یان بەدیل دەتوانرێت لە ڕێگەی ئیمەیڵەوە بنێردرێت بۆ maarit.seppanen@raisio.fi. خاوەنکارەکان دەبێت زانیارییەکانی داهات (هەمان ڕاپۆرتی باجگر) بۆ ئەو ئیمەیڵەی سەرەوە ڕاپۆرت بکەن.  

شاری ڕایسیۆ 
ناوەندی ڕۆشنبیری/ماریت سێپپەنێن 
Nallinkatu 2, 21200 Raisio 

٢ پەیوەندیکردن لەگەڵ شوێنی چاودێری

دایکوباوک/سەرپەرشتیار پەیوەندی بە سەرپەرشتیاری یەکەکەوە دەکەن، کە ژمارەی تەلەفۆنەکەی لە بڕیارەکەدایە، و لەسەر بەرواری دەستپێکردن و گفتوگۆی دەستپێکردن ڕێکدەکەون.  

٣ ئاشنابوون لەگەڵ شوێنی چاودێریی ڕۆژانە  

منداڵەکە چەند جارێک کە منداڵەکە پێویستی پێیەتی، لەگەڵ سەرپەرشتیارەکەدا ناوەندی چاودێری ڕۆژانە دەناسێت. لە کاتی سەردانی ئاشنابووندا گرێبەستی پەروەردەی منداڵی پێشوەختە پڕدەکرێتەوە، کە زانیاری پەیوەندیکردن و زانیاری گرنگی دیکەی سەبارەت بە منداڵەکە لەخۆدەگرێت. هاوکات کاتەکانی چاودێریکردنی منداڵەکە و ئەگەری ڕۆژانی پشوودانی ئاسایی ڕێکدەکەون. دایکوباوک دەتوانن باسی خوو وخسڵەتەکانی منداڵەکە بکەن. پەیوەندی چاودێری کاتێک دەست پێدەکات کە منداڵەکە بەبێ سەرپەرشتیار لە چاودێری ڕۆژانەدا بەجێبهێڵرێت. لە ڕوانگەی منداڵەوە، باشە ئەگەر وردە وردە لەگەڵ چاودێریەکە ڕاهاتیت، واتە بۆ ئەوەی ڕۆژانی چاودێریکردن لە سەرەتاوە پڕ نەبێت. 

٤ داڕشتنی بەرنامەی پەروەردە 

کاتێک کارمەندەکان بە شێوەیەکی پێویست منداڵەکەیان ناسی، کاتێکی هاوبەش لەگەڵ سەرپەرشتیاران ڕێکدەخرێت بۆ دروستکردنی بەرنامەی پەروەردەی پێشوەختەی منداڵەکە. بەرنامەکە پێداچوونەوە بەو پرسە گرنگانەدا دەکات کە گرنگن بۆ منداڵ و گەشەکردنی منداڵ، کە کارمەندەکان لە پشتگیریکردنی گەشەکردن و گەشەکردن و فێربوونی منداڵەکەدا بەکاریدەهێنن. ئەگەر منداڵەکە لێدوانێکی هەبێت سەبارەت بە پێویستی پشتگیری تایبەت، ئەوا وەک بەشێک لە بەرنامەەکە دەخرێتە ناوەوە. 

باشە بزانیت 

کاتی کراوە 

کاتی کردنەوەی ناوەندەکانی چاودێری ڕۆژانە و کارمەندانی چاودێری ڕۆژانەی خێزان بەگشتی کاتژمێر ٦:١٥ - ١٧. ئەو منداڵانەی لە باخچەی ساوایان نانی بەیانی دەخۆن دەبێت تا کاتژمێر ٨ لەوێ بن. لێیاپویستۆ وەک ناوەندی چاودێری ڕۆژانەی ٢٤ کاتژمێر کاردەکات.  

دەستپێکردن و کۆتاییهاتنی ڕۆژی چاودێری 

لە کاتی هێنان و بردنی منداڵەکەت بۆ ناوەندی چاودێری ڕۆژانە، دڵنیابە کەسێک لە کارمەندەکان سەرنجت دەدات. منداڵ بەرپرسیارێتی تۆیە هەرکاتێک لەوێ بیت. کاتێک دایکوباوکەکەش ڕێبساکانی باخچەی ساوایان جێبەجێ بکەن بۆ منداڵ ئاسانترە. ئەگەر کەسێکی تر جگە لە دایکوباوکی منداڵەکە خۆی داوای منداڵەکەی کرد، ناو و زانیاری پەیوەندیکردنی داواکاری جێگرەوە بنووسە. ەرپرسیارێتی لە بەرامبەر منداڵەکەت بابەتێکی هاوبەش و گرنگە بۆمان. 

کاتی چاودێریکردن 

لە سەرەتای پەیوەندی چاودێریدا گرێبەستی پەروەردەی منداڵی سەرەتایی دەکەین، کە فۆڕمی چاودێری تۆمار دەکات. هەر کەسێک دەبێت هەفتەیەک پێشوەختە سیستەمی Edlevo لە کاتەکانی چاودێریی وردتر ئاگادار بکاتەوە لە ڕێگەی دابەزاندنی ئەپی Edlevo لە تەلەفۆن یان لە ڕێگەی لینکی وێبەوە لە کۆمپیوتەرەکەدا. لێرەدا دەتوانن زانیاری زیاتر لەسەر دامەزراوەی چاودێریکردن وەربگرن. گۆڕانکاری هەمیشەیی لە شێوەی چاودێریدا پێویستە هەمیشە لەگەڵ سەرپەرشتیاری چاودێری ڕۆژانەی خێزان یان بەڕێوەبەری باخچەی ساوایان باس بکرێت. نابێت کاتی چاودێریکردنی ڕۆژانە لە ١٠ کاتژمێر زیاتر بێت. 

خواردن 

خزمەتگوزارییەکانی خواردن مینیوی هاوبەشیان بۆ هەموو شوێنەکانی چاودێری منداڵان دروستکردووە، کە پەیڕەو دەکرێن. کاتەکانی نانخواردن بە شێوەیەکی گستی ئەوهان: 

کاتژمێر ٨ نانی بەیانی 

کاتژمێر ١١ یان ١١:٣٠ نانی نیوەڕۆ 

کاتژمێر ١٤ نانی پاشنیوەڕۆ 

دوای هەموو ژەمێک حەبی زایلیتۆڵ پێشکەش بە منداڵەکە دەکرێت. ئەگەر منداڵەکە حەساسیەتی خۆراکی هەبوو، دەبێت پێشکەشی پەرستاری تەندروستی بکرێت 
یان بڕوانامەی پزیشکی بۆ ناوەندی چاودێری ڕۆژانە یان سەرپەرشتیاری چاودێری ڕۆژانەی خێزان.  

کاتی پشوودان 

هەموو پاییزێک گفتوگۆی زۆر لەسەر کاتی پشوودان دەکرێت. هەموو منداڵێک گوێ لە چیرۆکێکی ئەفسانەیی دەگرێت و ئارام دەبێتەوە و ڕۆژانە نزیکەی ٤٥ خولەک پشوو دەدات. دوای ئەوە منداڵەکە دەتوانێت هەستێتەوە ئەگەر نەخەوێت. ئەگەر منداڵەکە خەوی لێکەوت ئەوا ماندوو دەبێت و پێویستی بە خەوتن هەیە. منداڵەکان 
لە پشووی ڕۆژانەوە تا ١٤ هەڵدەسێن.  

چالاکیەکانی لە دەرەوە 

هەموو ڕۆژێک دەچینە دەرەوە، ئەگەر کەشوهەوا ڕێگەی پێبدات. بە شێوەیەکی گشتی چالاکییەکانی دەرەوە لە ناوچەی حەوشەی سیاجکراودا ئەنجام دەدرێن، بەڵام هەندێک جار دەچینە گەشت. 

جلوبەرگ 

منداڵ پێویستی بە جلوبەرگی گونجاوە بەپێی وەرز و کەشوهەوا. جلوبەرگ بە جۆرێک بێت کە چالاکییەکانی ڕۆژانەی منداڵ/گرووپی منداڵان سنووردار نەکات. هەروەها  

جلوبەرگی یەدەگ بۆ بەکارهێنانی ناوماڵ و دەرەوە لە جانتای پشتەوەدا تەرخانکراوە. باشە لەسەر جلوبەرگ وپێڵاوەکان 
ناوی منداڵەکە بنووسرێت. ئەگەر منداڵەکە پێویستی بە دایبی بوو، دەبێت ئەویش تەرخان بکرێت. 

نەخۆشبوونەوە و پێدانی دەرمان 

تکایە ئەگەر منداڵەکەت نەخۆش بوو، ناوەندی چاودێری ئاگادار بکەرەوە. ئەگەر نەخۆش بێت یان دۆخی خراپ بێت ناتوانێت بێتە خوێندنی منداڵی سەرەتایی. کاتێک منداڵەکە دەتوانێت بە شێوەیەکی ئاسایی بچێتە دەرەوە، دەتوانرێت بیهێنرێت بۆ چاودێری. ئەگەر منداڵەکە لە ڕۆژی چاودێریکردندا نەخۆش کەوت ئەوا دەستبەجێ پەیوەندی بە دایکوباوکەوە دەکەین.  

پێدانی دەرمان بە منداڵ بە شێوەیەکی سەرەکی لە ئەستۆی دایکوباوکدایە. له‌ ئێستادا نزیکه‌ی هه‌موو ئه‌و ده‌رمانانه‌ی که‌ بۆ چاره‌سه‌رکردن به‌رده‌ستن به‌دیله‌کانیان هه‌یه‌ که‌ ته‌نها ۱-۲ جار له‌ ڕۆژێکدا به‌کارده‌هێنرێن. ئەوە قەترەی چاویش دەگرێتەوە. پێویستە دەرمانەکان لە ماڵەوە پێش چوونە ناو چاودێریکردن و ئەگەر پێویست بوو دوای چاودێریکردن بخورێت (بەبێ گوێدانە ئەوەی منداڵەکە نانی بەیانی لە ماڵەوە دەخوات یان لە چاودێریکردندا).  

ئەگەر نەخۆشی درێژخایەنی منداڵەکە پێویستی بە بەڕێوەبردنی دەرمان هەبێت تەنانەت لە چاودێری ڕۆژانەدا، ئەوا بابەتەکە لەسەر بنەمای کەیس بە کەیس لەگەڵ دایکوباوک و دابینکەری چاوەدێری ڕێکدەکەون. هەمیشە بەرنامەی چاودێریی دەرمان لەمەوە دادەڕێژرێت. پێدانی بەرهەمی هۆمۆپاتی و بەرهەمی سروشتی بە منداڵ لە ئەستۆی دایکوباوکدایە و لە شوێنی چاودێری نادرێت. 

ڕۆژی لەدایکبوون 

بانگهێشتی ڕۆژی لەدایکبوون بەسەردۆڵابەکاندا دابەش ناکرێنەوە. لە پاییزدا گروپەکان ناونیشانی ئیمەیڵی دایکوباوک کۆدەکەنەوە، ئەگەر دایکوباوک مۆڵەتی خۆیان بدەن، و بەسەر دایکوباوکدا دابەش دەکرێن. بانگهێشتنامە دەتوانرێت بە شێوەی ئەلیکترۆنی بگەیەنرێت.   

سەبارەت بە بیمەی منداڵان  

لە ڕایسیۆ ئەو منداڵانەی لە چاودێریدان بۆ ماوەی ڕۆژانی چاودێری بیمە دەکرێن. بۆ ئەوەی قەرەبووەکە لە بیمەی شارەکەوە بدرێت، سەرەتا دەبێت منداڵەکە ببرێتە بنکەی تەندروستی ڕایسۆ. لە حاڵەتی بەپەلەدا پزیشکانی فریاکەوتن پێویستی گواستنەوە و لایەنی چاودێریکەر هەڵدەسەنگێنن. ناوەندی تەندروستی هەڵسەنگاندن بۆ ڕێکارەکانی چاودێریکردن دەکات و ڕەوانەکردنی پێویست دەدات.  

لە کاتی بەکارهێنانی ناوەندە پزیشکییە تایبەتەکاندا، دایکوباوک بەرپرسیارن لە تێچوونەکان تا ئەو ڕادەیەی کە لە کرێی بنکەی تەندروستی خۆیان زیاتر بێت. شاری ڕایسیۆ خزمەتگوزاری پزیشکی تایبەت بەکارناهێنێت. جگە لەوە چاودێریی بەپەلەی ددانەکانە کاتێک کلینیکی ددان داخراوە. دەستبەجێ سەرپەرشتیاری منداڵەکە لەو ڕووداوانە ئاگادار دەکرێنەوە کە لە دایەنگەکەدا ڕوویانداوە. 

گواستنەوەی بە ئۆتۆمبێل 

بۆ گەشتەکان تاکسی یان پاس بەکاردەهێنین. نابێت منداڵان بە ئۆتۆمبێلی کارمەندەکان بگوازرێنەوە.  

سەرپەرشتی هاوبەش/سەرپەرشتی تەنیایی 

ئەگەر خێزانەکە سەرپەرشتی هاوبەشی هەبێت، ئەوا هەردوو دایکوباوک مافی هەموو زانیارییەکانی منداڵەکانیان هەیە. ئەگەر لە خێزانەکەدا سەرپەرشتیی تەنیایی هەبێت، زانیاریەکان تەنیا دەدەین بەو سەرپەرشتە کە دیاریکراوە. ئەگەر خێزانەکە بڕیاری یاسایی لەسەر سەرپەرشتیکردن هەبێت، ئەوا دەبێت بڕیارەکەش بنێردرێت بۆ پەروەردەی منداڵی سەرەتایی بۆ وەرگرتنی زانیاری. 

پەروەردەی پێش قوتابخانە 

پەروەردەی پێش قوتابخانە لە ڕووی کاتەوە بەشێکە لە چاودێریی سەرەتایی. وەک شێوەیەکی گشتی کاتەکانی کارکردنی ڕۆژانەی خوێندنی پێش قوتابخانە کاتژمێر ٨:٣٠ بەیانی تا ١٢:٣٠ پاشنیوەڕۆیە، کاتژمێرەکانی پێش قوتابخانەی یەکەکانی پەیوەست بە قوتابخانەکان لەوانەیە جیاواز بن. ئامانجی پەروەردەی پێش قوتابخانە بریتییە لە بەرەوپێشبردنی تواناکانی فێربوونی منداڵ، پاڵپشتی لە گەشەکردنی کەسایەتی منداڵ، بەهێزکردنی خۆبەگەورەزانینێکی تەندروست و وێنەیەکی ئەرێنی بۆ خۆی.  

لە پەروەردەی پێش قوتابخانەدا ڕێنمایی منداڵ دەکەین بۆ وەرگرتنی بەها و نۆرمەکانی کولتوورەکەمان، ڕەچاوکردنی ئەوانی دیکە و یاساکانی یاریی ژیانی هاوبەش. چالاکییە فرەلایەنەکان و یاریکردن شێوازی کارکردنی ناوەندی پەروەردەی پێش قوتابخانەن. بەرنامەی پەروەردەی پێش قوتابخانە بۆ هەر منداڵێک لەگەڵ دایکوباوکەکە داڕێژراوە. ئەزموونەکانی پێشووی فێربوونی منداڵ، ئارەزووەکان، بەهرە و ئەگەری کێشەکانی فێربوون لە کاتی بەرنامەدانان و جێبەجێکردن و هەڵسەنگاندنی چالاکییەکاندا لەبەرچاو دەگیرێن. ساڵانە دەتوانرێت کاتەکانی کارکردنی پێش قوتابخانە لە ماڵپەڕیڕایسیۆ بدۆزرێتەوە. 

پەروەردەی پێش قوتابخانە و ژەمە پەیوەندیدارەکان و چاودێری ڕووداوەکان بێ بەرامبەرە.  

نەخۆشیەکان و پەروەردەی منداڵی

 

لە وەرزی پایز و زستاندا نەخۆشییە درمیەکانی منداڵان زۆر زیاد دەکات و پێویستە گرنگییەکی تایبەت بەم بابەتە بدرێت. گرنگیدان بە پاکوخاوێنی باشی دەستەکان باشترین ڕێگایە بۆ خۆپاراستن لە نەخۆشییە درمیەکان. منداڵ دەتوانێت بەشداری لە خوێندنی سەرەتایی منداڵیدا بکات تەنها لە حاڵەتێکدا کە تەندروست بێت، شوێنی منداڵی نەخۆش لە ماڵەوە بێت.   

ڕێکخستنی چاودێری منداڵێکی نەخۆش دەتوانێت بۆ دایک و باوکی منداڵەکە قورس بێت.  دایک و باوکی کارکەری منداڵێکی خوار تەمەنی ١٢ ساڵ مافی ئەوەی هەیە لە کارەکەی ئامادەنەبێت بە مەبەستی ڕێکخستنی نەخۆشی و چارەسەری منداڵەکە بۆ زۆرترین چوار ڕۆژ/ماوەی نەخۆشی منداڵەکە.    

پەرستارێک لە بنکەی تەندروستی ڕایسۆن / ڕوسکۆ / ڤاهتۆ یان پزیشکێک کە چارەسەری منداڵێک دەکات دەتوانێت بڕوانامەی مۆڵەتی چاودێری کاتی بۆ خاوەنکار بنووسێت. مۆڵەتی چاودێری کاتی یاسایی کاتێکی بێ مووچەیە. لە هەندێک کەرت یان شوێنی کاردا کاتێکی پشوو بە مووچە بە جیا ڕێککەوتن کراوە بە مەبەستی ڕێکخستنی چاودێری.   

ڕێسای گشتیی ئەوەیە کە منداڵانی نەخۆش لەوانەیە نەبرێنە چاودێری ڕۆژانە. منداڵی نەخۆش پێویستە لە ماڵەوە پشوو بدات و چاک بێتەوە. هەروەها بەکارهێنانی دەرمانی ئازار/تا پێش خواردنی چاودێری ڕۆژانە گونجاو نییە. منداڵ تەندروستە و گونجاوە بۆ چاودێری ڕۆژانە کاتێک دەتوانێت یاری بکات و بەشداری چالاکییەکانی چاودێری ڕۆژانە بکات بەبێ ئەوەی پێویستی بە گرنگیدانی تایبەت هەبێت. لە خوارەوە لیستێکی وردتری تایبەت بە نەخۆشییەکان لە پێویستی جیاکردنەوە دەخەینەڕوو.  

کاتێک هەموو دایک و باوکێک گرنگی بەم شتە دەدات، منداڵەکان تەندروستتر دەمێننەوە.   

لە پەروەردەی منداڵی سەرەتایی/پێش قوتابخانەی ڕایسۆدا، لە ڕۆژی چارەسەرکردندا هیچ دەرمانێک بە منداڵان نادرێت. جگە لەوە تەنیا چارەسەری دەرمانە بۆ نەخۆشییەکی درێژخایەن، کە پلانی چارەسەری دەرمانی جیاوازی بۆ منداڵەکە داڕێژراوە. پێستی منداڵ دەتوانرێت چەور بکرێت ئەگەر پێستی ئەتۆپی پێویستی پێی بێت.  

کەی منداڵ دەتوانێت بێتە چاودێری ڕۆژانە/پێش قوتابخانە؟

تا: منداڵ دەتوانێت دوای یەک ڕۆژ بێ تا و کاتێک نیشانە ئەگەرییەکانی دیکە لە ڕێگای باشتربووندان، بگەڕێتەوە بۆ چاودێری/پێش قوتابخانە.

کۆکە و هەڵامەت: ئەگەر تا هەبێت، سەیری بەشی تا بکە. کۆکە و ئاوی لووت پێویستی بە ئامادەنەبوون هەیە کاتێک کە کاریگەری لەسەر باشی گشتی یان چالاکییەکانی چاودێری/پێش قوتابخانە هەیە (بۆ نموونە چالاکییەکانی دەرەوە).

سکچوون و ڕشانەوە: منداڵ دەتوانێت بگەڕێتەوە بۆ چاودێری/پێش قوتابخانە کاتێک منداڵەکە بۆ ماوەی ٢ ڕۆژ بێ نیشانە بووە.

ئاوڵە لانی زۆری ٥-٦ ڕۆژ لە سەرەتای دەرکەوتنی نیشانەکانی پێستەوە، تا ئەو کاتەی کە چەقۆکە وشک دەبێتەوە و حاڵەتەکە ڕێگەی پێدەدات.

هەوکردنی گوێ پێویست بە هیچ ڕێوشوێنێکی دابڕان ناکات. منداڵ دەتوانێت بگەڕێتەوە بۆ چاودێری/پێش قوتابخانە کاتێک تا، ئازار و تەندروستی گشتی ڕێگەی پێدەدات.

هەوکردنی چاو: دابڕان پێویست نییە، چڕی نیشانەکان بڕیار لەسەر نەبوونی نەخۆشییەکە دەدات.

کرمۆکەکان ئامادەنەبوون لە چاودێری ڕۆژانە/پێش قوتابخانە پێویست نییە. چارەسەری دەرمانی لە ماڵەوە و بۆ هەموو خێزانەکە لە یەک کاتدا دەکرێت.

ئەسپێ: دابڕان گرنگە تا چارەسەرکردن ئەنجام دەدرێت

زەردەبرین: دابڕان ٢٤ کاتژمێر لە سەرەتای وەرگرتنی دەرمانی زارەکی و ٤٨ کاتژمێر لە دەرمانی ناوخۆیی دەخایەنێت.

ئاوڵەی ساوایان: چارەسەرەکردن بەپێی پێویستی نیشانەکان ڕێکدەخرێت. منداڵەکە دەتوانێت هەر کە باری گشتی و تا ڕێگەی پێدا بگەڕێتەوە بۆ ناوەندی چارەسەر.

مێکوتە و ئەنجینا (هەوکردنی سترێپتۆکۆکۆسی A): ماوەی گونجاوی دابڕان ٢٤ کاتژمێرە لە دەستپێکردنی چارەسەری دژە زیندەیی، ماوەی چاودێری لە ماڵەوە بەپێی تەندروستی گشتی منداڵەکە دیاری دەکرێت.

Herpes Simplex واتە تامیسکی دەم دابڕان پێویست ناکات ئەگەر تەندروستی گشتی باش بێت.

ڤایروسی RS: ڤایروسی RS زۆرترین درمییە تەنها پێش دەستپێکردنی نەخۆشییەکە و لە قۆناغە سەرەتاییەکانی نەخۆشییەکەدا. دابڕانی منداڵەکە پەیوەندییەکی کەمی بە مەترسی تووشبوون بە ڤایرۆسەکەوە هەیە.  منداڵ دەتوانێت بگەڕێتەوە بۆ چاودێری ڕۆژانە یان پێش قوتابخانە کاتێک تاکە کەم بووەوە و باشی گشتی منداڵەکە باش بێت.

نەخۆشیی پارڤۆ واتە نەخۆشیی پێنجەمین: ١-٣ هەفتە دوای تووشبوون دەخایەنێت پێش ئەوەی نەخۆشییەکە دەست پێبکات.  بەهۆی ئەمەوە ئەستەمە مەترسی تووشبوون بە ڤایرۆسەکە سنووردار بکرێت. پێویستە منداڵەکە لە ماڵەوە بهێڵرێتەوە تا ئەو کاتەی تا نامێنێت و منداڵەکە تەندروست دەردەکەوێت. (بیرۆ دەتوانێت بۆ یەک دوو هەفتە بەردەوام بێت، هەندێکجار کاڵ دەبێتەوە و بگەڕێتەوە. بۆیە بیرۆ بە تەنیا بەربەست نییە لەبەردەم چارەسەرکردن / گەڕانەوە بۆ پێش قوتابخانە.)

مێوتەی ئێنتێرۆ: نەخۆشییەکە تەنانەت پێش دەرکەوتنی نیشانەکانی. منداڵ دەتوانێت لە چاودێری/پێش قوتابخانەدا بێت، ئەگەر تەندروستی گشتی ڕێگەی پێبدات و منداڵەکە تای نەبێت.

گەڕۆڵی: نه‌هاتن له‌ چاودێری ڕۆژانه‌ ۲٤ کاتژمێر دوای کۆتایی هاتنی چاره‌سه‌رکردن.

ڤایروسی ئادێنۆ: تووشبوون بە ڤایرۆسی ئادینۆ بە ئاسانی لە ڕێگەی دڵۆپەکانەوە دەگوازرێتەوە لە کاتی کۆکە و پژمین یان لە ڕێگەی دەست لێدان بۆ نموونە لە ڕێگەی دەستەوە. هەندێک لە ڤایرۆسی ئادەنۆ دەتوانن لە پیسایی یان ئاوی مەلەکردنەوە بگوازرێنەوە. هیچ دەرمانێک بۆ تووشبوون بە ڤایرۆسی ئادێنۆ نیە، بەڵکۆ چارەسەرەکەی بەپێی نیشانەی هەیە.

Jaa